(Pjesë nga libri "Bazat e arritjes tek Allahu")

Dije vëlla i dashur, se për rrugēn drejt Allahut ka baza dhe rregulla shumë të rëndësishme, e nga ato është se udhëtarët drejt Allahut janë të zgjedhurit nga krijesat e Allahut sepse Allahu ka thënë: 

“Pastaj Ne u lamë në trashëgim librin robërve Tanë që Ne i kemi zgjedhur; e prej tyre ka që janë dëmtues të vetëvetës, ka që janë mesatarë, e ka prej tyre që janë më ndihmën e All-llahut, të parët në punë të mira, kjo është ajo mirësia e madhe.” (35:32)

Pra, të gjithë janë të zgjedhur për ta ndjekur këtë rrugë, e nëse edhe ti je nga ata të cilët e ndjekin, atëherë përgëzime!

Nga natyra njerëzore është se rrugët nuk mund të ndiqen pa tregues për udhëzim, pa shenja të rrugës, pa sqarim të pjesëve të rrugës, pa largim të rreziqeve dhe pa largim të pengesave. Këto shenja mund të jenë të dëgjueshme apo të shikueshme. Pra, mund të jenë për sqarim, për udhëzim, apo për vërejtje dhe kujdes. Kështu edhe udhëtari drejt Allahut ka nevojë të vetëdijësohet dhe t’i tërhiqet vërejtja me këshilla, të cilat janë shenja ndriçuese në rrugën e tij të gjatë, dhe vërejtje të cilat e ruajnë nga të këqijat e lakesave. Kjo rrugë, o vëlla i dashur, kërkon dituri shumë të rëndësishme dhe serioze, e ajo është dituria e “ecjes” drejt Allahut. Thotë ibn Kajjimi, në “Rruga e dy hixhreteve”:

“Udhëtari tek Allahu dhe tek bota tjetër, dhe çdo udhëtar që udhëton drejt një qëllimi, nuk mund ta arrijë qëllimin e tij pa dy forca:

·      Forcën e diturisë

·      Forcën e punës 

Me forcën e diturisë i ka parasysh vendet në rrugë dhe kështu udhëton nëpër to, duke iu ikur shkaqeve të shkatërrimit, vendeve ku mund të dëmtohet, dhe rrugëve të cilat e devijojnë nga rruga e cila e çon drejt qëllimit. Pra, dituria e tij është sikurse një dritë që e mban në dorë, teksa ecën në një natë shumë të errët. Me këtë dritë ai i sheh gjërat në të cilat do të pengohej po të mos ta kishte atë dritë në atë errësirë. Poashtu, me këtë dritë i sheh edhe shenjat e rrugës, dhe në këtë mënyrë nuk devijon nga rruga.  Pra, forca e diturisë ia zbulon dy gjëra: shenjat e rrugës dhe vendet ku mund të dëmtohet.

Në anën tjetër, forca e punës është ajo që e bën të udhëtojë me të vërtetë, sepse udhëtimi është puna të cilën e bën udhëtari. Kështu edhe udhëtari tek Allahu, kur ta ketë shikuar rrugën, shenjat dhe pengesat e saj, atëherë e ka përmbushur kushtin e lumturisë dhe shpëtimit. Mirëpo, ende i ka mbetur kushti tjetër, e ai është që ta marrë përgjegjësinë dhe të niset në rrugën drejt Allahut, duke i kaluar vendqëndrimet njërin pas tjetrit. Sapo ta kalojë një vend, përgatitet që ta kalojë tjetrin, duke e ndier vazhdimisht afrimin tek qëllimi, dhe duke iu lehtësuar kështu udhëtimi.”
 

Po, o vëlla i dashur, rruga drejt Allahut kalohet me zemra e jo me këmbë. Po, është rrugë e gjatë, dhe është e pa populluar. Atë e kanë kaluar njerëzit e zgjedhur të Allahut me shekuj të tërë. Mirëpo, në këto ditë, kjo rrugë është bërë e panjohur për shumicën e njërzve. Për këtë, ke nevojë për dituri. Dituri të vërtetë për këtë rrugë. Dhe poashtu ambicje të lartë me të cilën do ta kalosh këtë rrugë. E ka përmendur ibn Kajjimi, se njeriu ka nevojë për forcë diturie, dmth, që të mësojë. Pra, mos të mendojë dikush se ai që udhëton tek Allahu nuk ka lidhje me kërkim të diturisë. Atëherë, cila është lidhja e tij me akiden, fikhun, apo usulin? 

Ky dyshim ka lindur nga sufitë, dhe për këtë shumë njerëz besojnë se fjalët “udhëtar” dhe “rrugë” janë fjalë sufite, dhe se patjetër lidhen me bidat. E deri tek ky bidat nuk është arritur vetëm se për shkak të injorancës, largimit nga dituria, dhe mjaftimit me “ushtrimet” shpirtërore. Në metodologjinë tonë, kërkimi i diturisë është nga bazat e udhëtimit, e cila nuk ndahet nga udhëtari kurrë. Pra, patjetër duhet të ketë metodologji të rregulluar, e cila i mbulon të gjitha degët e diturisë: Akide, Fikh, Tefsir (komentim të Kur’anit), Sire (jetëpërshkrim i Pejgamberit s.a.v.s), dhe Hadith. Dhe poashtu duhet të ketë dituri para fjalës dhe punës, sepse përndryshe devijon njeriu dhe kurrë nuk arrin.  Pra, duhet të ketë forcë të diturisë dhe pastaj forcë të punës, që do të thotë të fillohet me praktikimin e kësaj diturie në realitet, në mënyrë që të udhëtohet me të vërtetë.
 

E unë kërkoj nga ti, o vëlla i dashur, që vazhdimisht ta kesh parasysh këtë gjë: Ti je udhëtar… 

“O ti njeri, vërtet ti përpiqesh me një përpjekje të madhe që çon te Zoti yt, e atë (përpjekje) do ta gjesh.” (84:6) 

Dhe ka thënë Pejgamberi: 

“Çka kam unë me këtë botë? Unë jam vetëm udhëtar!”

Kjo duhet të jetë motoja jote në këtë botë. Dhe patjetër duhet që të barazohen që të dy forcat, ajo e diturisë dhe e punës, sepse përndryshe ky është devijim i një llojit tjetër. Thotë ibn Kajjimi:

“Ka nga njerëzit që ka fuqi të diturisë, e cila ia zbulon shenjat në rrugë dhe pengesat në të, dhe kjo fuqi është më e fortë se ajo e punës. I sheh gjërat dhe nuk punon për t’i realizuar ato. I sheh pengesat dhe vendet ku mund të dëmtohet, e nuk ruhet nga ato. Ai mund të jetë fakih (njeri që e njeh fikhun), sa i përket diturisë. Ndërsa përsa i përket punës, është së bashku me xhahilat (injorantët) në prapambeturinë e tyre, kurse ndryshe nga ata sa i përket diturisë.

E poashtu ka nga njerëzit që kanë më shumë fuqi të punës, dhe kjo është më e fortë se ajo e diturisë. E kjo fuqi e bën atë që të jetë asket, të ketë dëshirë dhe seriozitet për botën tjetër dhe të punojë për të. Mirëpo, ai është i verbër kur i paraqiten dyshime të ndryshme, sikurse që ishte i pari i dobët në mendje, kur i paraqiteshin dyshimet. Sëmundja e këtij është padituria e tij (injoranca), ndërsa e të parit ishte prishja e dëshirës, dhe dobësia e mendjes së tij. E kjo është gjendja e shumicës së ndjekësve të tesavvufit, të cilët udhëtojnë jo në rrugën e diturisë, por në rrugën e kënaqësive, dëshirave dhe traditave. E sheh ndokë prej tyre të verbër nga kërkesa e tij, nuk e di se kë e adhuron, e as me çfarë e adhuron atë. Ndonjëherë e adhuron Atë me dëshirën dhe kënaqësinë e tij, e ndonjëherë me traditën e popullit të tij, duke u veshur në ndonjë mënyrë të caktuar, apo duke zbuluar kokën, apo duke rruar mjekrrën e gjëra të tilla. Ndonjëherë e adhuron Atë me gjëra të cilat ia ka caktuar si baza tjetër kush, e ndonjëherë e adhuron me atë që i do nefsi dhe zemra. E këtu ka rrugë të shumta, të cilat i di vetëm Zoti i botërave. Të gjithë këta janë të verbër ndaj Zotit të tyre, ligjit të Tij dhe fesë së Tij. Nuk e njohin fenë dhe ligjin me të cilin e ka dërguar Pejgamberin e Tij, ku ligj tjetër pos këtij nuk pranohet. Poashtu nuk i njohin as cilësitë e Zotit, të cilat ua ka mësuar robërve të tjerë, përmes gjuhëve të Pejgamberëve, dhe i ka ftuar ata që ta dojnë Atë përmes tyre. Pra, as nuk e njohin Zotin e as nuk e adhurojnë Atë (si duhet).

Pra, kush i ka këto dy forca, atëherë e ka të qëndrueshëm udhëtimin drejt Allahut, dhe ndihmohet që ta praktikojë atë, dhe forcohet në mënyrë që t’i largojë pengesat me fuqinë e Allahut. E kështu, vëlla i dashur, e kuptove se dikush ka forcë të diturisë, dmth ka mësuar dhe e ka njohur rrugën, mirëpo nuk e ndjek atë, e kështu është pra munafik duke e ditur nifakun. Ka thënë Allahu:

“Shembulli i atyre, që janë obliguar me Tevrat, dhe nuk e zbatojnë atë, është shembulli indonjë gomari që bart libra. Shembulli i keq, është shembull i popullit që përgënjeshtroi ajetet e All-llahut, e All-llahu nuk udhëzon në rrugë të drejtë popullin jobesimtarë.” (62:5)

E ai që ka forcë të punës, pa dituri, dmth që është shumë i përkushtuar në fe, nuk ka dyshim se do të gabojë dhe do të bëj bid’ate. Për këtë, patjetër duhet që në këtë rrugë të barazohen këto dy forca, ajo e punës dhe e diturisë. Duhet të kesh patjetër metodologji për dituri dhe për adhurim, dhe që të dy metodologjitë t’i zbatosh njëkohësisht. Poashtu, duhet të avancohesh në të dyja njëkohësisht, derisa të arrish tek Allahu. 

Janë edhe disa kushte të tjera, të cilat janë shkëndijat e para të cilat do të ta ndriçojnë rrugën, dhe kështu do të të lehtësohet rruga inshaAllah.

Vazhdon…