Justifikimet e dembelëve (IV)

Youtube/Tezkije

Dr. Jahja ibn Ibrahim el-Jahja

06.08.2015

(... artikulli paraprak)

9. Ndjeshmëria ndaj kritikave dhe qortimeve

Disa njerëz nuk dëshirojnë të qortohen, kritikohen apo tu kërkohet llogari, dhe në momentin që ndodh kjo hidhërohen dhe largohen nga kjo rrugë të dëshpëruar, ose duke e parë veten të paaftë ose duke u shtirë kryelartë, dhe duke nënvlerësuar kritikat e të tjerëve.

Ku qëndron ky përballë Umerit i cili thoshte: ”Allahu e mëshiroftë atë i cili na përmirëson!”

Poashtu Umer bin Abdulazizi, i cili ishte një asket i madh dhe ishte shumë i devotshëm, një ditë i tha shërbëtorit të tij: ”Vërtetë sundimtarët kanë caktuar roje në mbikëqyrje të popullit kurse unë të vendos ty roje ndaj meje; nëse dëgjon nga unë ndonjë fjale të keqe më përmirëso, nëse e vëren tek unë ndonjë veprim të papëlqyer ma tërheq vërejtjen dhe më ndalo nga ai”.[1]

Bilal bin Sa’di i tha shokut të tij: ” E kam kuptuar që besimtari është pasqyrë për vëllanë e tij, prandaj shikohu tek unë?!”.[2]

Mejmun bin Mehran ka thënë: ”Më tregoni hapur për atë që e urrej në veten time sepse nuk mund të jeni këshillues përderisa nuk ja thoni vëllait tuaj në sy atë që urreni tek ai”.

Disa prej të parëve thoshin: ”Vërtetë i mençur është ai që ua bashkëngjet mendimeve të tij edhe mendimet e dijetarëve dhe e bashkon diturinë e tij me diturinë e të urtëve, ngase mjafton një ide e gabuar apo një ide e devijuar që të dërgojë në humbje.”

10. Pretendimi se njerëzit nuk e çmojnë kontributin e tij

Një pjesë e madhe e thirrësve dështojnë dhe zmbrapsen për shkak se nuk përmendet kontributi i tij, nuk lavdërohet dhe falënderohet për punën e bërë. Sikur ta kishte bërë për njerëzit e jo për Allahun. Një vëlla i tillë, sikur dëshiron të thotë: Nuk ka askush që e vlerëson angazhimin dhe arritjet e mia, sot nuk po respektohen thirrësit, nuk po e marrin njerëzit pozitën që e meritojnë!

Sa bukur thotë Rabia bin Hajthem: ”Çdo gjë që nuk bëhet për hir të Allahut zhduket”.[3]

Ibn Xhevzije thotë: ”Sinqeriteti në kërkim është kandil ndriçues, kudo që gjendet të orienton kah mirësia, ndërsa nga kjo privohet ai qe nuk e ka këtë kandil”.[4]

Xhejlani thotë: ”O djalosh! Kuptimi i gjuhës pa veprimin e zemrës nuk të dërgon kah e vërteta as edhe një hap të vetëm, por lëvizje e vërtetë është ajo me veprimin e zemrës”.[5]

Allahu i Lartësuar duke i përshkruar të dashurit e Tij thotë (përkthim i përshtatur): “Ne po ju ushqejmë juve vetëm për hir të Allahut, nuk kërkojmë prej jush ndonjë shpërblim e as falënderim”.[6]

Transmeton Hamad bin Zejd nga Ejjubi se ka thënë: ”I është thënë Umer bin Abdulazizit: “O prijës i besimtarëve! Sikur të vije në Medine, e nëse e cakton Allahu të vdesësh këtu do të varrosesh afër Muhamedit ﷺ në tokën e njëjtë;” Kurse ai ia ktheu: “Pasha Allahun, sikur të më dënoi Allahu me nxehtësinë e Zjarrit është më e dashur për mua se sa të mendoj që e meritoj një gjë të tillë”.[7]

11. Harxhimi i tërë potencialit duke iu sugjeruar të tjerëve dhe duke i drejtuar

Po vallë çfarë janë këto sugjerime?!

I këshillon dhe u sugjeron të tjerëve se hoxha i tyre nuk është edhe aq i përgatitur, nuk ka programe afatgjata për davet, dhe nuk gjen tek ai gjëra të reja; dhe vazhdon kështu derisa ta bindë atë, e nëse e bindë kalon pastaj tek tjetri për të vazhduar detyrën e njëjtë.

Ndërsa në anën tjetër nuk propozon fare ndonjë alternativë apo ide të re, ngase çiftin e këtij e kanë larguar nga aktiviteti zilia dhe dëshira për të qenë çdoherë prijës, për këtë arsye ai dëshiron që bashkë me veten t’i nxjerrë në “pension” edhe të tjerët, që të mos jetë i vetëm në këtë karvan.

Serijj Es-Sektijj El-Bagdadijj thotë: ”Nuk kam parë diçka që i asgjëson veprat, i prish zemrat, e shkatërron njeriun, i shton brengat dhe urrejtjen aq sa rezulton deri ne syefaqësi, më shumë sesa vetëpëlqimi, mosnjohja e vetvetes, shikimi i të metave të të tjerëve dhe dëshira për të udhëhequr”.[8]

Prishja e zemrave nuk ndodh ndryshe përveç se si pasojë e shkaqeve vijuese: Të folurit pa menduar, pakujdesia e cila nuk falet dhe mendimi i keq për të tjerët.

Ibn Kajjimi thotë: ”Prej dispozitave të sheriatit dhe të sunetit është se: Kujt iu kanë shtuar punët e mira dhe ka arritur një gradë të lartë ne fe, i tilli ngarkohet me atë që nuk ngarkohen të tjerët, por edhe gabimi i tij pas përpjekjes (ixhtihadit) nuk llogaritet, por shpërblehet. Në përgjithësi gabimet janë të shëmtuara (të papastra), por papastërtia nuk ndikon në ujin i cili ka arritur sasinë dy “kulje,”[9] (sasi e madhe ), për dallim nga uji i cili është i pakët dhe nuk mund ta eliminojë as papastërtinë më të vogël”.

Duke u bazuar në atë që e përmendëm më herët dhe në fjalët e Muhamedit ﷺ drejtuar Umerit: ”Ku e di ti, ndoshta Allahu ka shikuar në zemrat e pjesëmarrësve në betejën e Bedrit dhe ka thënë: “Veproni çka të doni, Unë veç ua kam falur!” Kjo ishte fjalia që e ndaloi Umerin nga vrasja e atij që spiunoi kundër muslimanëve duke e llogaritur këtë mëkat të madh, por në këtë rast Muhamedi ﷺ i tha se ai kishte marrë pjesë në betejën e Bedrit, duke lënë të kuptohet se kjo vepër dënohet, mirëpo këtë person e pengon nga ndëshkimi puna e tij e mëhershme, beteja e madhe e Bedrit, pra nuk u ndëshkua, si rezultat i të kaluarës së tij të mirë, kur besimi luftoi kundër mosbesimit.

Pastaj, përderisa një ditë Muhamedi ﷺ ishte duke i nxitur shokët e tij për ta shpenzuar pasurinë e tyre në rrugën e Allahut, erdhi Uthmani (Allahu qoftë i kënaqur me të) dhe dha një sasi të madhe të pasurisë së tij, me ç’rast Muhamedi ﷺ tha: “Çka do që të punojë ai nuk e dëmton më.”

Kur Talha e uli kurrizin e tij që ta bartte të Dërguarin e Allahut ﷺ, në ndihmë për tu ngjitur në kodër, Muhamedi ﷺ tha për të: “Talha e meriton Xhennetin”.[10]

Poeti thotë:

Njerëzit s’mund të jenë ndryshe pos të mirë ose të këqij ……

……. por sa e sa prej të këqijve u pastruan dhe u përmirësuan

Kush na qenka ai që kurrë nuk gaboi…..

………..e ai tjetri që vetëm të mira bëri

Kush na qenka ai që çdo vepër e tij lavdërohet……

…………. të mjafton si fisnikëri që të metat të të numërohen

12. Kalimi nga një aktivitet në tjetrin vetëm për ta kënaqur egon

Çdo ditë me një aktivitet të ri, çdo ditë një metodë e re, një moment e lavdëron një veprim dhe metodë, ndërsa më vonë të njëjtën e qorton, pasi kalon në një veprim të ri, me paraqitje të re dhe në fund dështon sepse nuk ka asgjë që e kënaqë atë, pasi që i provoi të gjitha veprimet.

Por nëse do ta kishte përzgjedhur atë që i përshtatet atij dhe atë që është më e dobishme për të, do t’ia arrinte qëllimit.

Ibn Kajjimi thotë: ”Një çështje të cilën gjithsesi duhet kuptuar është se ka mundësi që për një aktivitet të caktuar të jetë dikush me meritor dhe më me vlerë sesa të tjerët, psh. i pasuri i cili ka pasuri të madhe dhe egoja e tij e pengon nga të shpenzuarit në punë të mira, për të tillin altruizmi është më i vlefshëm sesa namazi i natës dhe agjërimi i ditës; gjithashtu trimi nga i cili tmerrohen armiqtë prej fuqisë së tij, dalja e tij në radhët e ushtrisë në luftë kundër armiqve të Allahut është më e vlefshme sesa haxhi, agjërimi dhe lëmoshat (vullnetare).

Poashtu edhe dijetari i cili e ka kuptuar sunetin e të Dërguarit ﷺ, e ka mësuar hallallin dhe haramin, i mësoi rrugët e së mirës dhe së keqes; shoqërimi i tij me njerëzit, mësimi, këshillimi dhe orientimi i tyre është më i dobishëm për të sesa izolimi nga njerëzit për t’u falur, lexuar Kur’an apo përmendur Allahun.

Gjithashtu edhe udhëheqësi të cilit Allahu ia ka dhënë mundësinë për ti udhëhequr njerëzit; qëndrimi i tij në këtë detyrë duke gjykuar mes njerëzve, duke ia dhënë të drejtit të drejtën dhe arrogantit ndëshkimin, këto dhe të tjera janë më të dobishme për të sesa adhurimi me vite të tëra.

Poashtu, ai që ka problem me epshin e tij dhe nuk ka mundësi të martohet, agjërimi për të është më i dobishëm sesa përmendja e Allahut dhe shpenzimi i tërë pasurisë në rrugën e Tij”.[11]

Të parët e mirë përmendin një shembull tjetër i cili e bën edhe më të qartë divergjencën në potencialet e njerëzve. Bekr bin Abdullah thotë: ”Kush dëshiron të shikojë në njeriun më të ditur që e kemi takuar le të shikojë Hasan El-Basriun; nuk kemi parë dikë më të ditur se ai. Kush dëshiron të shikojë në njeriun më të devotshëm të cilin e kemi takuar, le të shikojë Muhamed bin Sirinin, i cili i braktiste të lejuarat nga frika se po bie në të ndaluarën. Kush dëshiron të shikojë në njeriun i cili më së shumti e adhuronte Allahun e të cilin e kemi takuar, le të shikojë Thabit El-Bunanij, nuk e adhuronte askush Allahun më shumë se ai dhe nuk kalonte një ditë e nxehtë dhe e gjatë e ai të mos ishte agjërueshëm dhe të mos vërehej shkëlqimi në fytyrën e tij. Kush dëshiron të shikojë në njeriun i cili më së shumti mësonte përmendësh, e të cilit më së shumti i takonte të transmetojë nga Muhamedi ﷺ ashtu siç i kishte dëgjuar, le te shikojë Kataden”.[12]

13. Kalimi nga një dijetar tek tjetri dhe nga një grup tek tjetri

Umer bin Abdulazizi thoshte: ”Kush e ka bërë fenë e tij objekt konfliktesh, zhvendosjet (mes grupacioneve dhe ideologjive) i ka të shpeshta; pastaj mërzitet dhe lodhet me këto zhvendosje gjë që rezulton në braktisjen e të gjitha aktiviteteve të cilat i kishte filluar më parë, apo goditet me dyshime, keqkuptime dhe ideologji të devijuara, e pastaj fillon të dyshojë në çdo gjë.”

Vazhdueshmëria në rrugë të hajrit është në të mirën e njeriut në këtë botë dhe në tjetrën; kjo gjë e ruan atë nga dyshimet dhe devijimet.

Nëse e ke kuptuar se je në të Vërtetën, se je i kapur fort pas Kur’anit dhe Sunetit, dhe se je duke ndjekur rrugën e të parëve të mirë, atëherë nuk të bëjnë dëm kundërshtarët dhe nuk të dobësojnë trazirat e as nuk të ndalin sprovat.

14. Frika dhe shqetësimi nga njerëzit

Frika nga krijesat dhe shpresa tek ta, e poashtu edhe cytjet e shejtanit, e largojnë atë komplet nga çdo aktivitet i dobishëm, duke e llogaritur se është vazhdimisht nën përcjelljen e njerëzve. Kjo e bën që të braktis çdo aktivitet, siç janë urdhërimi në të mirë dhe ndalimi nga e keqja, e pastaj arrin deri në atë shkallë sa mos të brengoset fare për fenë e Allahut e as mos të ketë zili për të.

Allahu i Lartësuar thotë: “Në të vërtetë, djalli është ai që i frikëson ithtarët e vet. Prandaj mos iu frikësoni atyre, por frikësohuni prej Meje, nëse jeni besimtarë!”[13]

Ibn Kajimi thotë: ”Përderisa njeriu e kupton se koka (ballukja) e tij dhe kokat e të gjithë njerëzve tjerë janë në dorën e Allahut, dhe askujt tjetër, dhe se Ai i ndryshon njerëzit ashtu siç dëshiron Ai, atëherë s’ka pse të frikësohet e as të shpresojë më tek njerëzit, e as ti konsiderojë ata mbretër, por i konsideron të gjithë robër, të mposhtur dhe të nënshtruar, pjesë e të cilëve është edhe vetë ai; vepron dhe planifikon njëjtë. Kush e sheh veten me këtë pamje atëherë mungesa dhe nevoja e tij për Allahun bëhen pjesë e pandashme e tij dhe sa herë që i konsideron njerëzit kështu, nuk e ndjen më mungesën e tyre dhe as që e lidhë më shpresën e tij për ta, sepse është forcuar njësimi, mbështetja dhe nënshtrimi i tij ndaj Allahut; Ashtu sikurse Hudi (alejhi selam) kur i tha popullit të tij: “Unë iu kam mbështetur Allahut , Zotit tim dhe Zotit tuaj, sepse nuk ka asnjë nga gjallesat, e që Ai të mos e ketë nën sundim; Vërtetë Zoti im është i drejtë.”[14].[15]

“Nuk ka dyshim se neglizhenca jote ndaj vetes tënde dhe kundërshtimi yt ndaj Allahut është kur ti e sheh një punë që e urren Allahu ndërsa ti e kalon me aq komoditet, e as që urdhëron për të mirë dhe ndalon nga e keqja, krejt kjo nga frika e atij që nuk mund ti bëjë dëm dhe dobi as vetës së tij”.[16]

“ Thanë se lumturia ndodhet në pushim, rehati dhe pranë familjes…

E jo të ecësh si një shtegtar që ikën pas karvanit….

Kjo është, të thuash ashtu siç thanë të tjerët me aq lehtësi…

Por unë thash se jeta është lëvizje e pandalshme që të bën të kënaqesh me vështirësitë,

e jo me komoditetin…

Është poashtu mbrojtje ndaj atdheut, dhe jo çdokush e mbron dikë ….

Është poashtu ta ndjesh se gota e poshtërimit (dynjaja) është e mbushur me ujë të qelbur

(vështirësi) “

15. Lidhja e dobët me Allahun

Të pakta janë punët e tij vullnetare si namazi, agjërimi dhe lëmosha, prandaj ai në momentin kur mbetet pa “karburant” ndalet së vepruari, kurse të parët e mirë e edukonin shpirtin e tyre me punë dhe adhurime shtesë.

Velid bin Muslim thotë: ”E kam parë imam Evzaiun se si nuk lëvizte nga vendi në xhami deri në lindje të diellit duke e përmendur Allahun; pastaj thotë se Evzaiu na tregonte se ky ishte udhëzimi i të parëve tanë të mirë të cilët i kishte takuar, e pasi të lindte dielli shkonin tek njëri tjetri duke e përmendur Allahun dhe mësuar fenë e Tij”.[17]

Damretu bin Rubejja thotë: “E mbaruam bashkë me Evzaiun obligimin e pestë të islamit (Haxhin) në vitin 500 hixhri; nuk e kam parë asnjëherë të jetë shtrirë të pushojë por vazhdimisht falej, natën dhe ditën, e nëse ndjente nevojë për gjumë, mbështetej për samari dhe vazhdonte të falej”.[18]

Ibrahim bin Seid El-Xhevherij thotë: ”Na tregonte Bishr bin Mundhir se e kishte parë imam Evzaiun të dukej sikur të ishte i verbër, nga përkushtimi i madh në namaz”.[19] E ngjallte natën me namaz, lexim të Kur’anit, duke qarë aq shumë sa që nëna e tij kur hynte në shtëpi e gjente vendin ku falej Evzaiu ende të njomur nga lotët e tij”.[20]

Pastaj, Ibn Munkedir thotë: ”Kur hyn nata e pasi agon mëngjesi unë tmerrohem nëse nuk e kam arritur synimin tim që kam dashur gjatë asaj nate”.[21]

Ibn Xhurejxh thotë: ”Kam shoqëruar Ata’ bin Ebi Rabahan tetëmbëdhjetë vite, derisa u plak dhe u dobësua, edhe në moshë të shtyrë ai prapë ngrihej dhe falej duke lexuar dyqind ajete nga kaptina Bekare pa lëvizur dhe pa u dobësuar fare”.[22]

Nusejr bin Dha’luk thotë: ”Rabia bin Hajthem qante aq gjatë, sa që i lagej mjekra nga lotët, pastaj thoshte: “I kemi takuar disa njerëz të cilët i vëzhgonim fshehtas se sa kishin frikë nga Allahu në vetmi”.[23]

(... vazhdon)

Përktheu nga gjuha arabe, Shaqir Karaliti

Kasim, Arabi Saudite

[1] Ibn Kutejbe ne Ujunul Ahbar (k2/fq18)

[2] Ibn Mubarek ne Ez-Zuhd (fq.485)

[3] Ibn Sa’d ne Tabakat (k.6/fq.186)

[4] Sajdul Hatir (fq.355)

[5] El-Fet’hul Rabbanijj (fq.39)

[6] Insan (9)

[7] Ma’rifetu Tarik (k.1/fq.607), Tabakat (k.5/fq.404), Sijer E’alamu Nubela (k.5/fq.141)

[8] Muhamed Rashid ne El-Evaik (fq.148)

[9] Njesi matese tek arabet ku 1 kulje eshte e barabart me 102 kg