Allahu i Lartësuar i ka lehtësuar shprehjet e Kur’anit për tu mbajtur mend dhe për tu lexuar, aq sa atë e kanë mësuar përmendësh edhe fëmijët më të vegjël; dhe i ka lehtësuar kuptimet e tij gjithashtu, për kuptim dhe kërkim diturie, prandaj ajo është fjala më e mirë në aspektin e shprehjeve, dhe më e vërteta në aspektin kuptimor, kështu që kushdo që i drejtohet asaj Allahu ia lehtëson atë që e kërkon prej saj; Allahu i Lartësuar ka thënë: “Ne e kemi lehtësuar Kur’anin për përkujtim, prandaj a ka kush që merr mësim?!” (Kamer, 17)
Kolosi i dijes es-Sa’di (Allahu e mëshiroftë) ka thënë: “Për këtë arsye mësimi i Kur’anit përmendësh apo i shpjegimeve të tij është shkenca më e lehtë, dhe kategorikisht më e çmuara; është një dije e dobishme e cila po që se robi e kërkon atë ndihmohet drejt saj. Disa nga selefët[1] kanë thënë rreth këtij ajeti: “Pra a ka ndonjë kërkues diturie e që të ndihmohet në të?!”[2]
Pra, Kur’ani Fisnik është përkujtim për botët në përgjithësi; Allahu i Lartësuar tha për të: “As nuk është fjalë e djallit të mallkuar. Prandaj, nga po ia mbani? Ai është veçse këshillë për botët.” (Tekuirë, 25-27)
Tahir ibn Ashurë (Allahu e mëshiroftë) ka thënë: “Dmth. Kur’ani nuk është tjetër veçse përkujtim për të gjithë njerëzit, përmes të cilit ata përfitojnë në rregullimin e besimit të tyre, bindjen ndaj Zotit të tyre Allahut, gdhendjen e edukatës së tyre, sjelljen e tyre ndaj njëri tjetrit, ruajtjen e së drejtës së njëri tjetrit, vazhdimësinë e organizimit të bashkësive të tyre, mënyrën se si të bashkëveprojnë me popujt tjerë të cilët nuk e kanë pasuar Kur’anin; prandaj “botët” përshijnë çdo krijesë njerëzore, sepse të gjithë janë të thirrur për tu udhëzuar përmes tij, dhe përfitojnë prej asaj me të cilën ai ka ardhur.”[3]
Kjo është përgjigja jonë ndaj atyre të cilët dëshirojnë të vënë pengesë midis muslimanëve dhe kuptimit të Fjalës së Zotit të tyre Lavdiplotë duke i shmangur njerëzit nga meditimi i Kur’anit, duke pretenduar se Kur’anin nuk e kupton kush pos dijetarëve të shquar e të thelluar në dije. Po, në Kur’an ka ajete të cilat nuk i kupton kush pos dijetarëve të shquar, siç ka thënë Ibn Abbasi (Allahu qoftë i kënaqur me të): “Komentimi i Kur’anit ndahet në katër lloje: I pari është ajo që arabët e njohin nga Kur’ani përmes gjuhës së tyre arabe, pastaj është komentimi (tefsiri) i ajeteve për të cilat nuk arsyetohet askush me mosdije ndaj tyre, pastaj është tefsiri të cilin e njohin vetëm dijetarët, e në fund vjen tefsiri të cilin nuk e di kush tjetër pos Allahut;”[4] prandaj, Kur’ani në pamje të përgjithshme është i lehtësuar, ashtu siç na ka njoftuar për këtë Allahu i Lartësuar, e ndoshta kjo përfshin shumicën e asaj që u përmend në dy llojet e para të komentimit. Allahu e di më së miri.
Duke u bazuar në këtë, i bie që shumica e muslimanëve të zakonshëm janë të thirrur për të medituar Kur’anin Fisnik. Imam ibn Hubejra[5] (Allahu e mëshiroftë) ka thënë: “Prej kurtheve të shejtanit është zmbrapsja e robërve të Allahut nga meditimi i Kur’anit, duke qenë i vetëdijshëm se udhëzimi ndodh mu përmes meditimit, prandaj u thotë atyre: “kjo gjë është e rrezikshme,” derisa njeriu të thotë: “Unë s’do flas asgjë për Kur’anin sepse dua të ruhem.”[6]
Përmes kësaj na u bë e qartë se meditimi i Kur’anit është i qasshëm për çdo lexues, gjithsecili sipas pozitës së tij, dhe të gjitha Lavdërimet për këtë i takojnë Allahut.
E si të mos meditohet Kur’ani kur Allahu e ka zbritur atë për udhëzimin e njerëzimit dhe lumturinë e tyre, siç ka thënë i Lartësuari: “Në të vërtetë, ky Kuran udhëzon drejt asaj që është më e mira dhe u jep lajmin e gëzuar besimtarëve, që bëjnë vepra të mira, se ata do të kenë shpërblim të madh.” (Isra, 9)
Pra, Kur’ani Fisnik udhëzon kah ajo që është më e mira në të gjitha aspektet: në fushën e besimit dhe adhurimeve, sjelljeve dhe shitblerjeve, politikës dhe ekonomisë, shoqërisë, e të tjera.
Ai është garantuesi për të gjitha gjërat e dobishme dhe për zgjidhjen e të gjitha problemeve, e për këtë i Lartësuari ka thënë: “Ne nuk kemi harruar asgjë në Librin Tonë;” (En’amë, 38), dhe “Ne ta zbritëm ty Librin, si shpjegim për çdo çështje, si udhërrëfyes, si mëshirë dhe si lajm të mirë për myslimanët.” (Nahl, 89)
Në Sahihun e Muslimit, prej Xhabir ibn Abdullahut (Allahu qoftë i kënaqur me të) është përcjellë se Profeti ﷺ ishte ndalur në Arafatë, me ç’rast u kishte mbajtur njerëzve një fjalim, dhe prej gjërave që ua kishte thënë ishte edhe kjo: “Kam lënë në mesin tuaj atë tek i cili nëse strehoheni nuk do të humbisni: Librin e Allahut.”[7] Prandaj të suksesshmit prej sahabëve të ndershëm dhe prej atyre që ecën nëpër gjurmët e tyre, e morën këtë amanet profetik, dhe u bënë kopje të Kur’anit që ecnin mbi tokë, duke e përkthyer Kur’anin me një përkthim të praktikuar me vepra në aktualitetin e tyre dhe në të gjitha gjendjet e tyre. E si të mos jetë kështu, kur prijësi dhe modeli i tyre i parë ishte ai, morali i të cilit ishte vetë Kur’ani[8], lavdërimet e Allahut dhe paqja e Tij qofshin mbi të!
Pra, Kur’ani te ata ishte sikurse shpirti që qarkullon në brendësitë e tyre. A nuk e ke parë gjendjen e shoqëruesve të Muhamedit ﷺ pas vdekjes dhe bashkëngjitjes së tij me shoqërinë më të lartë, dhe pas ndërprerjes së lajmeve nga qielli?! Është përcjellë nga Enes ibn Malik (Radijallahu anhu) se ka thënë: “Ebu Bekri (radijallahu anhu) i tha Omerit (radijallahu anhu) pas vdekjes së të dërguarit të Allahut ﷺ: “Na u bashkëngjit edhe ti të shkojmë ta vizitojmë nënën e Ejmenit (Um Ejmen) ashtu siç bënte i dërguari i Allahut ﷺ!” Kur arritën tek ajo, qau. Ata dy i thanë: “Çfarë të bën të qash? Ajo që ndodhet tek Allahu është më e mirë për të dërguarin e Allahut ﷺ?” Ajo tha: “Nuk po qajë për shkak se nuk e di se ajo që ndodhet tek Allahu është më e mirë për të dërguarin e Allahut ﷺ, por jam duke qarë për shkak se shpallja që na vinte nga qielli është ndërprerë.” Dhe kështu i ngacmoi ata dhe që të dy filluan të qajnë bashkë me të.”[9] Transmeton Muslimi.
(... vazhdon)
Përshtati nga arabishtja, Hekuran Helshani.
[1] E ai është Matar el-Verakë (Allahu e mëshiroftë); shih “Sahih el-Buhari,” kaptina e teuhidit, nënkaptina rreth Fjalës së Allahut: “Ne e kemi lehtësuar Kur’anin për përkujtim, prandaj a ka kush që merr mësim,” numër 54.
[2] “Tejsir Kerim er-Rrahman,” 4/1746.
[3] “et-Tahrirë uet-Tenuirë,” vëll. 12, 30/165.
[4] “Tefsir et-Taberi,” 1/70.
[5] Ibn Hubejra: Jahja ibn Muhamed ibn Hubejra, Ebu Muzaferi, ministri i hilafetit, ka lexuar Kur’anin dhe ka dëgjuar hadithe, dhe ka mësuar fenë sipas medh’hebit të imam Ahmedit. Ka shkruar libra të mirë e të dobishëm, prej tyre: “el-Ifsahë,” në disa vëllime, duke i qëndruar besnik besimit Islam sipas metodologjisë së selefëve. Ka lindur në vitin 499 h., dhe i është marrë shpirti si shehid në vitin 560 h. Shih: “el-Muntadhim fi tarikh el-mulukë uel-umem,” 18/166-170; dhe “el-bidajetu uen-Nihajeh,” 16/415-417.
[6] “Dhejl tabekat el-hanebileh,” 3/273.
[7] Ka transmetuar Muslimi në kaptinën e Haxhit, nënkaptina haxhi i Profetit ﷺ, numër 1218.
[8] Siç e ka përshkruar atë ﷺ e sinqerta bija e të sinqertit, Aishja (Allahu qoftë e kënaqur me të), e cila kur u pyet për moralin e të dërguarit të Allahut ﷺ, i tha pyetësit: “A nuk e lexon ti Kur’anin? Vërtetë morali i të dërguarit të Allahut ﷺ ka qenë Kur’ani.” E përcjellë Muslimi në kaptinën e namazit të udhëtarit, nënkaptina rreth namazit të natës, numër 746.
[9] Transmeton Muslimi në kaptinën rreth vlerave të sahabëve, nënkaptina “prej meritave të Um Ejmenes (Allahu qoftë i kënaqur me të),” numër 2454.